Exit (reissue)

Płytę zrobiono najnowocześniejszymi na ówczesne czasy instrumentami (Fairlight Computer, konsola miksująca MSI). I tak na tym studyjnym albumie obyło się bez inżyniera dźwięku i instrumentów akustycznych. Kiev Mission to jeden z moich ulubionych kawałków Tangerine Dream - klimat tej muzyki zderzony z monodeklamacją po rosyjsku o pokoju i porozumieniu powala mnie do dziś - należy się tu doszukiwać podtekstów politycznych (Froese był mocno zaangażowany w ruch antywojenny) ale zarazem to zabawa brzmieniem tego dźwięcznego języka. W połowie następuje zmiana melodii - ale nadal jest genialnie. Powiem tak, jak dla mnie, od tej płyty poprzeczka jest już ustawiona tak wysoko, że trudno coś mówić o el muzyce nie znająć dokonań Tangerine Dream z mojej top 10 przynajmniej od tego miejsca. Ponowne wykorzystano to brzmienie na Pilots Of Purple Twilight. Chorozon to jakby młodszy brak Warsaw In The Sun tyle, że według mnie ciekawszy. Trudno też coś zarzucić kolejnym utworom ale zdecydowanie wyróżnia się według mnie zakończenie - Remote Viewing - początkowy niepokojacy nastrój przechodzi w przepiękną delikatną solówkę, na tle której powoli najpierw jako tło, przebiją się na czołowe miejsce berlińskie sekwensery. Jedna z najładniejszych melodii Tangerine Dream.



Trzy spośród zamieszczonych tu sześciu kompozycji brzmią wręcz przebojowo; utrzymane są w podobnym tempie i nastroju jak motoryczne utwory ze ścieżki dźwiękowej do filmu Thief. Ostinato o pełnym brzmieniu i wyrazistej melodyce stanowi podstawę całego utworu Pilots Of Purple Twilight; w tle zmieniają się kalejdoskopowo układy plam akordów i wybrzmiewają długim echem rozsypujące się migotliwe ornamenty. Choronzon zbudowany jest na intensywnym rytmie perkusyjnym i chywtliwej alternacji dwudźwięków - pierwszy plan zaś wypełni elektryzująca partia gitary z wykorzystaniem podciąganych strun, a następnie głębokie tony wiodącego klarowną główną melodię syntezatora. Trzeci "przebój" z tego albumu to Network 23, skonstruowany na jednostajnym, wyrazistym rytmie, przepełniony atrakcyjnymi, dobitnymi brzmieniami syntezatorów. Pozostałe trzy utwory stanowią niewątpliwie największą ozdobę płyty. Szczególnie zasługuje na uwagę kompozycja tytułowa, utrzymana w wolniejszym tempie, pełna zadumanych, zamyślonych planów dźwiękowych przenikających się nawzajem w plastyczny sposób. Melodia jest bardzo klarowna, ale daleko jej do banalności; pobrzmiewa w niej melancholijna nuta, zaaranżowana jest bardzo precyzyjnie i niesie ze sobą największą zwiewność, lekkość, w porównaniu z innymi propozycjami z tego albumu. W pewnym momencie odezwie się istny arpeggiatorowy deszcz, a w końcowej partii utworu usłyszeć będzie można nawet prawdziwy deszcz, szumiący w miarowym zamyśleniu.
Do miłośników nieco bardziej "konserwatywnego" oblicza Tangerine Dream adresowane są dwie pozostałe impresje - najdłuższe, najbardziej rozbudowane, złożone z największej ilości wątków Kiew Mission i Remote Viewing. Można by nawet powiedzieć, że to "miniatury" typowych utworów Tangerine Dream sprzed paru lat: w obu kompozycjach wyraźnie czai się duch Force Majeure i Tangram, tyle, że wątki wyłaniają się i rozwijają spieszniej, przebiegają bezdygresyjnie, ogólnie trwają krócej, za to namalowane są żywszymi barwami i bardziej zdecydowanymi kreskami.
Pod względem dynamiki oraz przejrzystości brzmienia można by Exit porównać z takim albumem, jak Legion Marka Shreeve'a - porównanie okaże się szczególnie trafne, jeśli zważyć, iż w utworze Shreeve'a Icon gościnnie pojawił się z charakterystycznie brzmiącymi instrumentami sam Christopher Franke…



...album juz z nowej epoki Tangerine Dream lat 80-tych, choć czuc jeszcze dobre wzorce poczatków tworzenia el muzyki...