Bas Broekhuis / Detlef Keller / Mario Schonwalder

Album Red tercetu Bas Broekhuis, Detlef Keller i Mario Schonwalder to niejako zwieńczenie trylogii nakreślonej wcześniej takimi tytułami jak Replen i Blue. Jednocześnie jest rozwinięciem tych idei jakie przeświecały poprzednim albumm. Red to przykład użycia minimalistycznych środków, ich oszczędne dozowanie przynosi wyborne efekty. Już otwierająca całość kompozycja Red One to wyborna suita. Oparta na pulsujących, sekwencyjnych teksturach i nieco transowym bicie. Pod tym plumkaniem sekwencerów, wyłaniają się głębokie atmosferyczne tła o ambientowym oddechu. Druga odsłona Red Two przynosi nieco mocniejsze brzmienia, a rytmiczne tekstury zmierzają ku "tribalowym" nieco etnicznym strukturom. Przez to Broekhuis / Keller & Schonwalder osiągają efekt jakiejś "onirycznej wizji". Finałowy From Red To Green ma dosyć nastrojowy początek. W dalszej części tej kompozycji, sekwencje syntezatorów przybierają nieco mroczny i chłodny wydźwięk. Z resztą niesamowita przestrzenność, to niezaprzeczalny atut tego albumu. Kolejnym mocnym punktem jest jego brzmienie. Mimo, iż osadzone na klasycznych wzorcach, ma jak najbardziej współczesny wymiar. Ta muzyka idealnie sprawdza się w nocnych warunkach. Na słuchawkach można wychwycić wszelkie detale i po prostu dać się porwać tym dźwiękom. Kapitalny album i myślę że trio niemieckich weteranów nie raz jeszcze zaskoczy.

R. M.

Powyższe trio to już niemal klasycy w elektronicznym światku. Na tyle uznani iż raczej bez obaw można sięgać po kolejne ich wydawnictwa, jednocześnie spodziewając się miłych dla ucha zaskoczeń. Tak jest na albumie In Repelen który ukazał się w podwójnej wersji, jako płyta audio i koncert na DVD. Zapis wizualny dokumentuje koncert z 7 lutego 2010r, a odbył się on kościele katedralnym. Zaś płyta audio rejestracje zarówno studyjne jak i koncertowe z lat 2009-2010. To gratka dla fanów tria, mają bowiem oni nie tylko możliwość sprawdzenia swoich bohaterów w akcji. Trio niemieckich elektroników dodatkowo towarzyszą: Raughi Egbert na gitarach i Thomas Kagerman na skrzypcach, udzielający się też wokalnie. Zaskoczyć może nieco etniczna osnowa tej muzyki, później ów pierwotny puls przechodzi w sekwencyjną elektronikę jak i niespieszny dryf new age. Wokalizy Kagermana mają coś z atmosfery a to hinduskich śpiewaków, w innych miejscach kojarzyć się mogą ze światem islamu. Gdy zaś górę bierze elektronika Niemców, delikatne sekwencje kapitalnie stapiają się tęsknymi brzmieniami skrzypiec, jak i ekspresyjnymi solówkami Egberta na gitarze. W sumie w kręgu elektroniki sekwencyjnej ten materiał może sprawić największą radość. Tym bardziej iż ci trzej Niemcy nieco starają się wyjść poza jej sztywne ramy. Poszerzenie palety brzmień o etniczne klimaty, jest tu strzałem w dziesiątkę. Powyższe zabiegi wcześniej mogły być co najwyżej irytujące, ale na In Repelen tworzą atmosferę prawdziwego misterium. Znakomity album, po takim materiale doprawdy trudno przewidzieć kolejny krok tercetu Bas Broekhuis, Detlef Keller i Mario Schonwalder.

Bas Broekhuis, Detlef Keller i Mario Schonwlader to nazwiska będące wyznacznikiem dzisiejszej, nowoczesnej elektroniki. Obficie czerpią z klasyki gatunku, lecz formuła brzmieniowa jest jak najbardziej aktualna. Replen III to album koncertowy, nagrania zostały zarejestrowane w październiku 2009r, w miejscowości Detlef. Tych 7 kompozycji to nie tylko pokaz umiejętności tworzenia rozległych tekstur, ale też szkoła symbiozy elektroniki z naturalnymi instrumentami. Poza podstawowym składem, artystom towarzyszą i goście: Roughi Ebert (gitara), Thomas Kagerman (skrzypce, śpiew) oraz Hoster Madrigal Chor jako goście specjalni. Gitara w nieco hiszpańskim kolorycie, łączy się z niezwykle nastrojową elektroniką i ambientalnymi plamami. To istne studia nad rozległymi przestrzeniami, gdzie każdy element musi pasować do owej wyrafinowanej układanki. Zarazem muzyka Replean III stara się brzmieć naturalnie, unikając elektronicznego chłodu. To rewelacyjny album dla tych, którzy lubią połączenie nowoczesności i klasycznych formuł. Bo jedynie te ostanie są tu łącznikiem z przeszłością. Brzmieniowo tu już inna bajka, i to po prostu słychać.

Bas Broekhius, Detlef Keller i Mario Schonwalder skompilowali album będący fragmentami ich występów z lat 2007-2008. Jedynie trzy kompozycje, ale ze względu na ich długość nie ma chyba co wybredzać. Stylistyka w jakiej porusza się trio ma wiele wspólnego z ambienetem, choć ten przegryziony jest delikatnymi wpływami "szkoły berlińskiej". Te trzy utwory Blue One, Blue Two i Blue & Red, tworzą jakby jeden nieskończony ciąg. Syntezatory pulsują tworząc rozrzedzoną mgławicę, a nieśpieszny rytm uwypukla ten ambientowy przestwór. Do tego doskonała okładka, Ziemia widziana wprost z orbity, doskonała alegoria do muzyki. Broekhius, Keller i Schonwalder mogliby tworzyć dźwięki dla NASA. A ta płyta kapitalnie podsumowuje ich wizję muzyki elektronicznej. I myślę iż nie jest to ostatnie słowo trójki artystów. Kolejny album ma nosić tytuł Red. A Blue niczym powłoka ozonowa sprawia iż bez przeszkód można ją oddychać. Znakomity album w każdym calu.

Niemcy bardzo często z muzyka elektroniczną dają występy w kościołach ewangelickich. Myślę że to wynik odbioru tego rodzaju muzyki, bazującej na przeżyciach estetycznych bliskich przeżyciom mistyczno religijnym jakie może dawać wychodząca poza ramy zwykłej popowej muzyki, pasująca do majestatycznych przestrzeni kościelnych zawartej w niej tajemnicy obcowania z czymś nadrealnym, podobna do nieziemskich brzmień organ, muzyka el pełna tajemnicy pozostawiającej słuchaczowi wiele miejsca na indywidualną interpretację. Takie są dwie pierwsze przepiekne impresje Lanes Of The Lord i Moers Part I ale prawdziwą perełką jest zrealizowanny w konwencji elektroniki symfonicznej przepiękny Source Of Life. W Moers Part II nadal pozostajemy w krainie sennych, rozmarzonych rozważań "berlińskich" a hipnotyzujący Shiauliai z orientalnymi elementami uzupełniają zawartośc tego świetnego krążka. Trochę odstaje utwór esrever oloS mający charakter lżejszej zabawy z meksykańską trąbką w solówce. Drugą płytę otwiera romantyczny fortepian przechodzący w interesujący konglomerat tradycyjnych instrumentów od gitary klasycznej, skrzypiec po fujarkę. Deeper Silence to najbardziej misteryjny, pełen symboliki kawałek z basowym pomrukiem i odgłosami i dźwiękami sięgającymi mroków średniowiecza. Klaus, where are you? Czyli poszukiwania Schulze to rasowe berlińskie sekwenserowanie. Quasi berliński jest za to Another Magic Moment gdzie prym wiodą skrzypce Kagermanna. Cut & Paste zdynamizowna gra w lekko psychodelicznej otoczce z wyraznym tłem jam ssesion. I na koniec romantyczna ballada Raughis Song. Jedno z najlepszych wydawnictw 2008 roku.




Monumentalny, koncertowy album znanego i szanowanego na el-scenie tria, który z pewnością ucieszy wszystkich zagorzałych fanów Szkoły Berlińskiej i kontynuatorów jej tradycji, zaprawionych w poszukiwaniu jak najbardziej klimatycznych brzmień, wplatanych w intuicyjnie kreowane hipnotyzujące sekwencyjne mantry. Basa Broekhuisa, Detlefa Kellera i Mario Schonwaldera wspierają na scenie gitarzysta Raughi Ebert oraz skrzypek Thomas Kagermann, znany nie tylko z wcześniejszego albumu tria The Liquid Sessions, ale przede wszystkim z nagrań wypełniających oba wielopłytowe albumy Contemporary Works Klausa Schulze. Muzyka wspieranych przez przyjaciół panów Broekhuisa, Kellera i Schonwaldera ewoluuje, pozostając w tak cenionej formule typowej intuicyjnej elektroniki sekwencyjnej przejmuje wpływy także i innych gatunków, przede wszystkim bardzo ambitnego ethno-lounge'u, a to głównie za sprawą frapującego stylu gry Kagermanna (vide szczególnie utwór otwierający pierwszy krążek). Nie brakuje też wpływów nieco bardziej undergroundowej sceny klubowej, co słychać szczególnie dobrze w czwartym utworze drugiej płyty, w którym brawurowe - i z lekka dalekowschodnio brzmiące - solówki skrzypcowe świetnie korespondują z sekwencyjnym tłem oraz "laptopowymi" ozdobnikami kojarzącymi się za sprawą najróżniej filtrowanych "zawijasów" z rasowym IDM. Warto dodać, że kiedy elektroniczne brzmienia ocierają się raz po raz o darkwave-pop, skrzypce Kagermanna natychmiast dopasowują się do konwencji niczym kameleon i brzmią niezwykle adekwatnie, niczym w rękach Christiana Komorowskiego (skrzypka wspomagającego grupę Deine Lakaien). Prawdziwa sekwencyjna uczta dla wymagających miłośników kontemplatywnej, a jednocześnie rozpulsowanej, sprzyjającej snuciu fantazji na jawie elektroniki.

Nagrana w Holandii płyta Orange to pierwszy album w powstającej "kolorowej" (lub "kolorystycznej") serii - ukazujące się kolejno płyty przynosić będą impresje związane w jakiś sposób z jednym konkretnym kolorem. Związek w przypadku tej płyty może być o tyle oczywisty, iż pomarańczowy to narodowy kolor Holandii, na pewno jednak przede wszystkim warto wsłuchać się w prezentowaną tu muzykę mając przed oczami fotograficzne lub malarskie impresje podobne tej, która zdobi okładkę wydawnictwa. Muzycznie trio BKS nie odkrywa tutaj Ameryki, ale jak wiadomo, nie o to chodzi - z zadania wykreowania specyficznego nastroju sprzyjającego najróżniejszym niekończącym się wizualizacjom muzycy po raz kolejny wywiązali się na medal. Powiedziałbym nawet, iż Orange jest albumem ciekawszym i bardziej przykuwającym uwagę aniżeli Live @ Dorfkirche Repelen. Orange One to melancholijna impresja zbudowana z atrakcyjnie lejących się ostinatowych pasaży, elementów "berlinizującego ambientu" i interesująco rozmieszczonych akcentów pobocznych instrumentów. Panuje tutaj atmosfera chłodnej zadumy, uzmysławiamy sobie nieuniknioność upływu czasu, próbujemy doszukać się znajomych kształtów w nadciągającej, mżącej mgle. Drugi utwór można by określić mianem najważniejszego na płycie, jako że trwa dłużej niż oba pozostałe razem wzięte: ponad 40 minut! Dzieje się tutaj odpowiednio dużo, mamy elementy typowe dla romantycznej elektroniki sekwencyjnej, mamy zadumane pochody rytmiczne w bardzo opóźnionym tempie, mrowiące efekty poboczne, liryczne linie melodyczne brzmiące tak, jakby wykonane były na egzotycznym instrumencie smyczkowym... Melodia ostinata oraz koronkowa robota perkusyjna to główne atuty kompozycji, stanowiącej kolejny eksponat w wirtualnym muzeum najlepszych suit Broekhuisa, Kellera i Schonwaldera. Brzmienie pierwszego planu wydaje się momentami w zestawieniu z tłem o odcień za ciepłe, zanadto przeszyte śmiałą słoneczną nicią, ale inaczej zapewne nie powstałby intrygujący, zapowiedziany tytułem pomarańczowy odcień muzyki... Płytę wieńczy osowiała, głównie fortepianowa impresja wybrzmiewająca parującymi plamami, podobna z atmosfery do cody rewelacyjnego albumu tria The Annazaal Tapes. Na całym albumie dominują bardzo wolne tempa, niespieszne alternacje, ważną rolę gra spontaniczność zaglądających na plan klawiszowych obłoków. Jest to z pewnością jedna z najbardziej spokojnych, niemalże intymnie brzmiących płyt jednego z najbardziej interesująco brzmiących tercetów w dziejach muzyki elektronicznej.

Nowy koncertowy album wybitnego tercetu zaczyna się niezmiernie spokojnie, łagodnie, wręcz bajecznie harmonijnie; miękkie tony fortepianu wkrótce jednak wygasają, by na postberlińskim tonicznym polu bitewnym mogły zmagać się ze sobą tak ulubione ostinata oraz intuicyjnie kreowane nostalgiczne sola. Pięć utworów potwierdza kondycję i fantazję Basa Broekhuisa, Detlefa Kellera i Mario Schonwaldera, na dodatek mamy tutaj trochę nowych, nieoczekiwanych elementów. Bardzo ciekawie brzmi zestawienie w pierwszym utworze charakterystycznego ostinata nie tylko z głosem gitary akustycznej jako wiodącego improwizującego instrumentu, lecz także z głosami rozmaitych egzotycznych instrumentów strunowych, prześlizgującymi się w tle – podobnie Klaus Schulze odświeżył wątki przewijające się przez zestaw Contemporary Works niebanalnymi (to słowo należy i tu podkreślić...) orientalnymi posmakami na limitowanej jedynie do 333 egzemplarzy dodatkowej płycie CW 2, Chinese Eyes. Skojarzenia z muzyką Klausa Schulze na całego pojawią się na wysokości drugiej impresji - oczywiście nie w negatywnym sensie popełniania plagiatu, lecz pozytywnym sensie uchwycenia onirycznej, analogowej atmosfery "dobrych starych czasów". Impresja tria ma w swym przebiegu, tempie i w swej "skradającej się" rytmice coś z pierwszego epizodu 46-minutowego soudtracku Walk the Edge Klasua Schulze. Także i tutaj sporo do powiedzenia ma gitara, wdająca się w długie dialogi z typowo berlińskimi kleistymi brzmieniami syntezatorowych solówek. Cały album przepojony jest trudną do uchwycenia sekwencyjną magią - wielbiciele tego gatunku nie będą narzekać. Moim personalnym faworytem w dyskografii tria BKS nadal pozostaje jako "niedościgniony ideał" album The Annazaal Tapes, ale Live @ Dorfkirche Repelen powinien również z pewnością mieć już na najwyższych półkach miłośników EM zarezerwowane miejsce.